بیش از ۹۱‌درصد کشورهای جهان در سال‌۲۰۲۴، سطوحی بالاتر از حد مجاز ذرات معلق(PM۲.۵) را تجربه کردند؛ وضعیتی که به بحرانی جهانی بدل شده‌است.

بنگلادش در سال‌۲۰۲۴ در صدر فهرست آلوده‌‌‌‌‌ترین کشورهای جهان قرارگرفت. میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵(ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵میکرومتر) در این کشور در سال‌گذشته میلادی ۳۰‌برابر حد مجاز توصیه‌‌‌‌‌شده از سوی WHOبود؛ پس از آن پاکستان با ۱۱۵، هند با ۱۱۱ و بحرین با ۱۰۳ در رتبه‌‌‌‌‌های بعدی قرارگرفتند.

ایران رتبه بیست و سوم را به خود اختصاص داد و میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵ این کشور ۱۴‌برابر حد مجاز توصیه‌‌‌‌‌شده از سوی WHO)‌ بود.

رشد بی‌‌‌‌‌رویه و کنترل‌‌‌‌‌نشده صنعت و حمل‌ونقل آلاینده، رشد سریع جمعیت شهری و افزایش خودروهای شخصی، استفاده گسترده از زیست‌‌‌‌‌توده و سوخت‌های جامد در مناطق فقیرنشین، شرایط اقلیمی و جوی، خشکسالی و کاهش بارندگی و تغییرات اقلیمی جهانی، از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا هستند.

در میان این بحرانی جهانی، تنها ۵ کشور موفق شدند به استانداردهای WHO دست‌یابند: استرالیا، فنلاند، ایسلند، سوئد و مالزی.

آنها با استفاده گسترده از انرژی‌های تجدیدپذیر، محدودسازی صنایع آلاینده، سیاستگذاری موثر محیط‌زیستی، ارتقای ناوگان حمل‌ونقل عمومی و نظارت دقیق بر کیفیت هوا، توانستند وضعیت مطلوب‌تری را تجربه کنند.

در ایران در سال‌گذشته، بیش از ۳۰‌هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند و هزینه اقتصادی ناشی از آن چندین‌میلیون دلار تخمین‌زده می‌شود. عوامل متعددی در تشدید بحران آلودگی هوا در ایران نقش دارند:

استفاده گسترده از سوخت‌های آلاینده

تردد خودروهای فرسوده

تمرکز صنایع آلاینده در نزدیکی شهرها

جغرافیای خاص شهرها

دنیای اقتصاد