یکی از مهمترین ابعاد امید به تغییر در جوامع، امید به تغییر نهادی است. امید به تغییر نهادی به معنای انتظار جامعه برای اصلاحات ساختاری و بهبود کارکردهای اساسی در نهادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. این بعد از امید به تغییر، نشان‌دهنده میزان باور مردم به توانایی دولت در ایجاد تحول پایدار و همچنین اصلاحات کلان اقتصادی است. زمانی که امید به تغییر نهادی بالا باشد، شهروندان انتظار دارند که سیاست‌ها و فرآیندهای حکمرانی دستخوش اصلاحات شود، در مقابل، کاهش این امید نشان‌دهنده بی‌اعتمادی عمومی به امکان اصلاحات عمیق و بهبود پایدار است.

براساس نتایج آخرین پیمایش ملی شناخت، وضعیت امید به تغییر نهادی در کشور چندان مطلوب نیست. در خصوص توانایی دولت، 38 درصد از پاسخگویان «کاملاً یا تا حدی موافق‌اند» که دولت چهاردهم توانایی حل مشکلات اساسی در کشور را دارد. همچنین در خصوص شرایط اقتصادی نیز تنها 30.7 درصد فکر می‌کنند که وضعیت اقتصادی در 5 سال آینده بهتر خواهد شد. این در شرایطی است که حدود 40 درصد از پاسخگویان با اینکه دولت توانایی حل مشکلات اساسی کشور را دارد، مخالف یا کاملاً مخالف بوده‌اند و حدود 61 درصد نیز معتقد بوده‌اند که وضعیت اقتصادی کشور در 5 سال آینده بدتر خواهد شد یا تغییری نخواهد کرد.

به طور کلی می‌توان گفت امید به توانایی دولت چهاردهم وضعیت وخیم‌تری نسبت به امید به تغییر وضع اقتصادی در آینده دارد. در میان گروه‌های مختلف افراد دانشگاهی، مردان، ساکنان مراکز استان‌ها و استان‌های دارای محرومیت پایین و در نهایت افراد در گروه سنی 30 تا 49 سال امید کمتری به توانایی دولت در رفع مشکلات کشور دارند.

در خصوص آینده وضعیت اقتصادی نیز وضعیت مشابهی حکمفرما است. با این تفاوت که در این بُعد، زنان اندکی بیشتر از مردان معقدند که وضعیت اقتصادی 5 سال آینده بدتر خواهد شد. همچنین رابطه نسبتاً قوی میان اعتماد به دولت و امید به تغییر وضع اقتصادی در آینده وجود دارد. 61 درصد از افرادی که نمره اعتماد به دولت بین 7 تا 10 داشته‌اند، معتقدند که وضعیت اقتصادی کشور در 5 سال آینده بهتر خواهد شد.

نکته مهم دیگر آن است که در صورتی که رأی‌دهندگان به آقای جلیلی در انتخابات گذشته، کمترین میزان امید به توانایی دولت را نسبت به دیگر گروه‌ها داشته‌اند، در خصوص امید به تغییر وضع اقتصادی، امید این گروه بیشتر بوده و افرادی که در انتخابات گذشته شرکت نکرده‌اند، ناامیدترین گروه نسبت به آینده اقتصادی در کشور هستند.