متغیرهای مختلفی می‌تواند وضعیت امید به تغییر را در کشورهای مختلف نشان دهد. برخی متغیرها امید به تغییرات مشخصی را می‌سنجد و برخی دیگر از متغیرها، امید به تغییر را به صورت کلی در نظر می‌گیرد. در میان متغیرهایی که امید به تغییر را به صورت کلی مورد سنجش قرار می‌دهند، سنجش امید به آینده و امید به عاملیت در تغییر از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

با وجود نارضایتی از وضعیت اقتصادی و امید اندک به تغییرات نهادی در کشور، میزان امید کلی به آینده در جامعه ایران نسبتاً بالا است. براساس آخرین پیمایش ملی شناخت که در بهمن ماه 1403 اجرا شده، 60.2 درصد از پاسخگویان معتقد بودند که «آینده ایران روشن و امیدوارکننده است.» همچنین 52.9 درصد نیز معتقدند که می‌توانند در تغییر وضعیت کشور نقش مفیدی داشته باشند و امید به عاملیت خود در تغییر وضعیت امروز کشور دارند.

نکته مهم در این گزارش نظر زیرگروه‌های مختلف در خصوص امید به آینده است. گروه سنی 30 تا 49 سال نسبت به دیگر گروه‌های سنی، ساکنان مراکز استان‌ها نسبت به ساکنان دیگر شهرها و افراد با تحصیلات دانشگاهی نسبت به افراد با تحصیلات غیردانشگاهی به شکل معناداری امید کمتری نسبت به آینده دارند. از سوی دیگر، رأی‌دهندگان به آقای جلیلی و افراد بالای 50 سال نسبت به دیگر گروه‌ها، امید به آینده بیشتری دارند.

دیدگاه زیرگروه‌های مختلف در خصوص امید به عاملیت در تغییر نیز قابل توجه است. این گویه تنها گویه‌ای است که دیدگاه مثبت افراد با تحصیلات دانشگاهی نسبت به افراد با تحصیلات غیردانشگاهی بیشتر است. به بیان دیگر، تنها در پاسخ به این گویه است که افراد با تحصیلات دانشگاهی امید بیشتری دارند که بتوانند در بهبود وضعیت کشور نقشی داشته باشند. همچنین، مشابه گویه قبل، در پاسخ به این گویه نیز افراد رأی‌دهنده به آقای جلیلی نسبت به افراد رأی‌دهنده به آقای پزشکیان و مشارکت‌نکنندگان در انتخابات، امید بیشتری به عاملیت در تغییر و بهبود وضعیت کشور دارند.