انسان‌ها در باورها و اقدامات خود تحت تاثیر عوامل مختلفی هستند و تفسیرشان از جهان و تصمیماتشان متاثر از عوامل مختلف و دارای انواع گوناگونی است. مردم پیوسته تحت نفوذ یکدیگرند: از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. اما همانگونه که تاثیرگذاری و تاثیرپذیری‌ها انواع گوناگونی دارند، درجات آن‌ها نیز می‌تواند متفاوت باشد.

در برداشت‌ها و اعمال سیاسی نیز چنین است. مرجعیت سیاسی به معنای نفوذ اجتماعی در قلمرو سیاست و دارا بودن اقتدار معنوی در باورداشت‌ها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی است. اینکه مثلاً مردم در کنش‌های سیاسی خود مثل انتخابات بیشتر به چه سنخ‌های اجتماعی نظر دارند و نظر و شیوه عمل آنها بیشتر به پیروی از چه کسانی شکل می‌گیرد.

البته نفوذ می‌تواند ناشی از کاربرد زور باشد که در مرجعیت مدنظر نیست، امری که سبب متابعت و فرمانبرداری تحت تاثیر احتمال یا اطمینان به به‌کارگیری پاداش و تنبیه در قبال ابراز باورها و ارزش‌ها یا اقدام به اعمال به شیوه‌ای خاص می‌شود

نفوذ، مرجعیت و اقتدار معنوی تا حدی زیادی متاثر از مشروعیت و مقبولیت و اعتماد است. آنچه سبب اعتبار شخص یا سنخ اجتماعی صاحب مرجعیت می‌شود و منجر به باورکردنی‌شدن گفتارها و اعمال و ایجاد اعتماد می‌گردد ویژگی‌هایی شخصی و خصوصیات شخصیتی واقعی یا ادراک‌شده -ولو غیرواقعی- صاحبان مرجعیت است؛ ویژگی‌هایی که شخص را دارای جاذبه و محبوبیت می‌کند: از زیبایی ظاهری یا جذبه اخلاقی تا توانایی اقناع دیگران و... افراد به شخص یا سنخ اجتماعی صاحب اعتبار، اعتماد می‌کنند و مسئولیت‌های خود را به وی واگذار می‌کنند و در برابر اظهارات او تسلیم می‌شوند.

ویژگی بارز خانواده، تعلق عاطفی اعضای آن به یکدیگر است که سبب بیشترین تعاملات گرم و تعهدورزی می‌گردد و نتیجه آن اعتماد آنان به یکدیگر است. این به معنای عالی بودن وضعیت تعاملات خانوادگی و اعتماد در خانواده نیست اما تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که به نسبت سایر گروه‌ها و سنخ‌های اجتماعی، خانواده و اعضای خانواده از این حیث وضعیت بسیار بهتری دارند.

جالب اینجاست که در فاصله سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۲ مرجعیت معلمان و اساتید دانشگاه و همچنین مراجع و علمای دین تغییر محسوسی نداشته است. در مقابل افزایش قابل توجه مرجعیت سیاسی خانواده در همین بازه زمانی می‌تواند دلالت‌های اجتماعی و سیاسی معناداری داشته باشد.