فائزه مومنی طی گزارشی که در مشورت با دکتر محمدعلی اکبریان‌نیا، متخصص مغز و اعصاب نوشته شده به این پرسش پاسخ داده است که سکته مغزی چگونه به عنوان دومین عامل مرگ‌ومیر ایرانیان تبدیل شده است.

چکیده مقاله:

امروزه کمتر کسی روی زمین از آبله، تب دنگی و طاعون سیاه می‌میرد. در عوض، بیماری‌های زمینه‌ای امروزی که پیامد نوع زندگی مردم و فقر و استرس‌اند بدن ما را آرام‌آرام از کار می‌اندازند.

بیماری‌هایی مانند ناراحتی قلبی، سکته مغزی، سرطان و دیابت، که می‌توانند ناشی از فشارهای عصبی باشند یا به خاطر آن تشدید شوند.

فشارهای عصبی و استرس برای حیوانات یک معنای به‌خصوص دارد.

استرس برای حیوانات زمانی اتفاق می‌افتد که به‌طور مثال شیری به گورخری حمله کند و گورخر در حالی که زخمی شده، همچنان در تلاش است که برای حفظ جان خود فرار کند.

یا استرس می‌تواند به شیر به‌شدت گرسنه وارد شود چون اگر نتواند گورخر را برای غذا شکار کند، از گرسنگی تلف خواهد شد.

اما مکانیسم پاسخِ استرس ما انسان‌ها تنها به دلیل وجود یک شیر فعال نمی‌شود، بلکه به خاطر مسائل روانی و فشارهای اجتماعی به کار می‌افتد.

آزمونی که روی آتش‌نشانان انجام شد نشان داد میزان پذیرش اطلاعات منفی از سوی آنها در روزهای کاری پراسترس بسیار بیشتر از روزهای عادی بود.

در ایران آمار سکته‌های مغزی ۱۰ سال جوان‌تر از میانگین جهانی است و به جای اینکه فرد در سنین ۷۵ تا ۸۰سالگی دچار سکته مغزی شود، این اتفاق ۱۰ سال زودتر می‌افتد.

سکته مغزی یکی از عوامل مهم از دست رفتن سال‌های عمر به علت وابستگی و ناتوانی کارکردی و وضعیت اجتماعی، اقتصادی پایین بوده که با افزایش عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از سکته مغزی همراه است.

نتایج یک پژوهش علمی در ایران نشان داد برخی عوامل جمعیت‌شناختی مانند سن بالا، جنس مرد، نداشتن خانه شخصی و شاخص اجتماعی، اقتصادی پایین خطر مرگ بعد از سکته مغزی را افزایش می‌دهند.

بر اساس این پژوهش شدت و تعداد سکته‌های مغزی در بین گروه سنی ۴۵ تا ۶۴ سال نسبت به دیگران دو برابر است.

در این میان فقرا بیشتر در معرض تبعات ناشی از یک سکته مغزی قرار دارند. رابطه مستقیمی بین میزان فقر و میزان رنج در سکته‌های مغزی مشاهده شده است.

بر اساس نتایج مطالعه‌ای که به تازگی در کنفرانس سازمان سکته اروپا ارائه شده است، داشتن درآمد بالا می‌تواند احتمال مرگ پس از سکته مغزی را تا یک‌سوم کاهش دهد.

پژوهش‌های علمی هیچ جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که؛ افرادی که درآمد بالایی دارند ۳۲ درصد کمتر در معرض خطر مرگ‌ومیر پس از سکته مغزی قرار دارند.

علاوه بر این، افراد دارای تحصیلات عالی ۲۶ درصد کمتر در معرض خطر مرگ پس از چنین حمله مغزی‌ قرار دارند.

سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که خون به بخشی از مغز نرسد و بافت مغز از اکسیژن محروم شود.

بر اساس مطالعه اخیر منتشرشده در نشریه علمی پزشکی «لنست»، بروز این سکته‌ها در ۳۰ سال گذشته دو برابر شده و انتظار می‌رود همچنان بیشتر شود.

سکته مغزی شش علت عمده دارد که نباید آنها را از یاد ببریم: فشار خون، دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی و مصرف سیگار و بیماری‌های خونی و بالا بودن چربی‌ بدن.

در نهایت درباره اینکه شرایط اقتصادی به‌طور غیرمستقیم بر سکته مغزی اثر می‌گذارد، نمی‌توانیم بگوییم کسی که وضع اقتصادی‌اش بد است سکته می‌کند و قلبش هم می‌گیرد.

اما می‌توانیم بگوییم موقعیت و وضعیت اقتصادی بد به‌طور غیرمستقیم باعث بیماری‌هایی می‌شود که می‌توانند شخص را نسبت به عوارض عروق قلبی-مغزی آسیب‌پذیر کنند.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۶۱

دنیای اقتصاد