نظام سلامت ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های مهمی چون تعرفه‌های درمانی، کمبود متخصص در رشته‌های کلیدی، مهاجرت پزشکان و کیفیت آموزش پزشکی روبه‌رو بوده است؛ مسائلی که در صورت بی‌توجهی می‌تواند سرمایه انسانی حوزه درمان و اعتماد عمومی به جامعه پزشکی را با تهدید جدی مواجه کند.

محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران:

پدیده زیرمیزی به دلیل بی‌توجهی به ریشه‌ها همچنان در حال گسترش است. برخوردهای قدیمی جواب نداده و تنها راه اصلاح، واقعی شدن تعرفه‌ها و ورود جدی بیمه‌ها همراه با نظارت مؤثر است.

افزایش اخیر تعرفه‌ها حداقلی بوده و با سرعت تورم، اجاره مسکن و هزینه تجهیزات پزشکی برابری نمی‌کند. بسیاری از پزشکان جوان پس از پایان طرح حتی توانایی تأمین مخارج اولیه زندگی را ندارند و گاهی از خانواده برای هزینه رفت‌وآمد یا زندگی کمک می‌گیرند.

در برخی نقاط کشور، متخصصان قلب یا جراحان با حقوق ماهانه ۱۷ تا ۲۰ میلیون تومان و نبود تجهیزات حیاتی روبه‌رو هستند و این شرایط باعث مهاجرت، دلسردی یا تخلف می‌شود و جامعه پزشکی سه طیف دارد: ۱۰ تا ۲۰ درصد هرگز تخلف نمی‌کنند، ۱۰ تا ۲۰ درصد همیشه تخلف می‌کنند، و ۶۰ تا ۷۰ درصد بسته به سیاست‌گذاری تنظیم می‌شوند.

افزایش ظرفیت آموزش پزشکی بدون زیرساخت کافی، به یکی از مهم‌ترین تهدیدهای آینده نظام سلامت تبدیل شده است. کلاس‌های آناتومی که پیش‌تر ۶۰ تا ۸۰ نفر ظرفیت داشتند، امروز با حضور ۳۰۰ دانشجو برگزار می‌شوند و حتی در برخی دانشگاه‌ها دانشجویان ناچارند در راهرو بنشینند و استاد با بلندگو درس بدهد.

نمونه‌های عینی از افت کیفیت در دستیاران پزشکی نیز مشاهده می‌شود و رزیدنت‌ها برخلاف گذشته کمتر به یادگیری و تجربه بالینی علاقه نشان می‌دهند و گاه به جای آموزش جدی در رشته‌های حیاتی، به سمت حوزه‌های پردرآمد زیبایی می‌روند. این تغییر رویکرد در آینده مستقیم بر کیفیت درمان بیماران اثر خواهد گذاشت.

مهر